دربارۀ پیشین‌شدگی واکۀ ū در لری و گویش‌های مرکزی ایران
نویسنده
چکیده مقاله:
در گونه‌های مختلف گویش لری، پیشین‌شدگی واکۀ ū و تبدیل آن به ī دیده می‌شود. مشابه همین دگرگونی در گویش‌های مرکزی ایران نیز وجود دارد که پیشین‌شدگی ū در بیشتر گونه‌ها به ü و در تعدادی به ī انجام گرفته است. چگونگی توزیع این واکۀ پیشین‌شده، خاستگاه و ارزش واجی آن بهویژه در گویش‌های مرکزی همیشه موضوع بحث پژوهشگران بوده است. در این مقاله، با رویکردی تاریخی به این پدیده در مهمترین گویش‌های لری مانند بختیاری، بویراحمدی و خرم‌آبادی و تعدادی از گویش‌های مرکزی مانند گزی، میمه‌ای و جرقویه‌ای پرداخته شده است و با بررسی برابر فارسی میانه و ایرانی باستان، واژه‌هایی که پیشین‌شدگی در آنها انجام شده است، این فرایند در چارچوب دگرگونیهای آوایی تاریخی این گویش‌ها بررسی شده است. نتایج این بررسی نشان می‌دهد پیشین‌شدگی تنها در واژه‌هایی انجام گرفته است که واکۀ پیشین‌شده بازمانده از واکۀ ū در دورۀ میانه و باستان زبانهای ایرانی است، در حالی که در واژه‌هایی که ū بازمانده از واکۀ ō دورۀ میانه است، این پیشین‌شدگی دیده نمی‌شود؛ از سوی دیگر، می‌توان گفت این دگرگونی در دو مرحله انجام گرفته است، نخست پیشینشدن ū به ü که در گویش‌های مرکزی انجام گرفته است، سپس گستردهشدن ü به ī که در گویش‌های لری دیده می‌شود.
منابع مشابه
بررسی تبدیل واکۀ /u/ به [i] در گویش لری سیلاخوری در چارچوب نظریۀ بهینگی
تبدیل واکۀگرد و پسین /u/ به واکۀ گسترده و پیشین [i]در گویش‌های لری و برخی گویش‌های زبان پارسی روی می‌دهد. این تبدیل شامل رخداد دو فرایند گردی زدایی و پیشآمدگی می‌شود. هدف این مقاله تحلیل و تبیین دلیل رخداد و دلایل عدم رخداد این تبدیل واجی در بافت‌های گوناگون در گویش لری سیلاخوری در چهارچوب نظریۀ بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 1993) از طریق دست‌یابی به یک رتبه بندی دربرگیرنده از محدودیت‌های مختلف ا...
متن کاملبررسی تبدیل واکۀ /u/ به [i] در گویش لری سیلاخوری در چارچوب نظریۀ بهینگی
تبدیل واکۀگرد و پسین /u/ به واکۀ گسترده و پیشین [i]در گویش های لری و برخی گویش های زبان پارسی روی می دهد. این تبدیل شامل رخداد دو فرایند گردی زدایی و پیشآمدگی می شود. هدف این مقاله تحلیل و تبیین دلیل رخداد و دلایل عدم رخداد این تبدیل واجی در بافت های گوناگون در گویش لری سیلاخوری در چهارچوب نظریۀ بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 1993) از طریق دست یابی به یک رتبه بندی دربرگیرنده از محدودیت های مختلف ا...
متن کاملDegenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers
In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...
متن کاملنمونهای از فرایند پیشین‌شدگیِ واکه‌ای در مطالعاتِ تاریخیِ زبان بلوچی (تبدیلِ تاریخیِ ū به ī)
در تحول تاریخیِ زبان‌ها، اصواتِ آنها تحتِ تأثیر عواملِ زبانیِ خاصی تغییر می‌کنند و از صورتی به صورتِ دیگر درمی‌آیند. در این مقاله، با بررسیِ 100 واژه در زبانِ بلوچی، یکی از زبان‌هایِ ایرانی، معلوم شد که واکۀ /ū/ در ایرانیِ قدیم، تحت تأثیر فرایند پیشین‌شدگیِ واکه‌ای، در بخشی از بلوچستانِ ایران، از جمله نواحیِ جنوبی و مرکزی، به /ī/ تبدیل شده و، در حالِ حاضر، در این مناطق به صورت گونۀ آزادِ دوگانه‌ای به دو صورتِ...
متن کاملبررسی آکوستیکی ارتقای واکۀ /ɑ/ به واکۀ [u] در بافت n- در زبان فارسی معاصر
تحقیق حاضر، پژوهشی در فرایند ارتقای واکۀ پسینِ افتادۀ /ɑ/ به واکۀ پسینِ افراشتۀ [u] دربافت همخوان خیشومی -nدر زبان فارسی معاصر است، در چارچوب واج‌شناسی آزمایشگاهی. در زبان فارسی در رخداد این فرایند در بافت مذکور، دوگانگی مشاهده می‌شود. به‌بیان‌دیگر این فرایند گاهی رخ می‌دهد (برای مثال تبدیلِ واژۀ گران به گرون)، و گاهی نیز ارتقا رخ نمی‌دهد (مانند واژۀ گران‌پایه). از این‌رو نوشتار حاضر می‌کوشد تا ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 6 شماره 23
صفحات 83- 96
تاریخ انتشار 2018-12-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023